Sosial məsuliyyət və mən

     
     Əgər fikir vermisinizsə insanlar adətən sosial və ya hərhansı bir məsuliyyətdən danışan insanlara qulaq asmamağa meyllidirlər. Çünki bunu edənlərin hamısı, "gəlin filan şeyi edək", ya da "filan şeyi etmək borcumuzdur, etməliyik" deyə məsələyə yanaşırlar. Amma sosial məsuliyyətdən danışmağın tək yolu bu olmadığı kimi, bu yolun effektiv yol olduğunu düşünənlər də yanılırlar.


     Çünki məsuliyyət ancaq fərdin öz iradəsi ilə başa düşülüb yerinə yetirildiyi zaman məsuliyyət olur. Sadə bir misal, məsələn mən məktəbdə dərslərimi kifayət qədər oxumuramsa və valideynimin məcburetməsi nəticəsində oxumağa başlayıramsa bu məni dərslərimə qarşı məsuliyyətli etmir. Məsuliyyət ancaq öz iradəmizlə uzlaşırsa məsuliyyət ola bilər.

     Dolayısı ilə, bu yazını oxuyanların sosial məsuliyyətli olub-olmamasının bu yazını və yə başqa yazıları oxumaqlarına dəxli yoxdur. Bu yazını oxuyandan sonra, heç kim, "həəə, mənim məsuliyyətlərim var imiş, gərək sabahdan başlayım onu yerinə yetirməyə" deməz. Bu yazını oxuyandan sonra, reaksiya "həə" deyib səhifəni bağlamaq ola bilər. Bu yazını oxuyandan sonra "məsuliyyətli olmağa qərar vermək" nə qədər məntiqsizdirsə, hərhansı dini kitabı oxuyandan sonra və dövlətin TV-də təbliğatını eşidəndən sonra bu nəticəyə gəlmək də o qədər məntiqsizdir.

     Şəxsən mənim valideynlərim deyir ki, "Övladına baxmaq valideynin borcudur". Mən də, "- Deməli kimsə sizə bunu deməsəydi, övladlarınızı çölə tullayacaqdınız?" deyə cavab verirəm. Əlbəttə yox. Deməli şeylərə qarşı məsuliyyət hərhansı başqa bir mənbədən yox, şeylərin özünə qarşı olan münasibətimizdən gəlir.

     Bəs "sosial"?

     "Sosial" və ya "toplumsal" məsuliyyət isə digər fərdlərlə əlaqəli olan məsuliyyətimizdir. Yəni bizim hərəkət və düşüncələrimizin topluma necə təsir edəcəyinin fərqində olmaq və buna görə hərəkət etməkdir sosial məsuliyyət.

     Əxlaq və məsuliyyət

     Əxlaqla məsuliyyət əslində sıx bağlıdır, amma ayrı-ayrı şeylərdir. Məsələn mən küçəyə zibil tullayıramsa burdan o nəticəyə gəlmək olmaz ki, mən sosial olaraq məsuliyyətsiz davranıram. Əgər mən küçəyə zibil tullamaqla küçəni zibillədiyimi və səliqəsiz, naxoş görüntü yaratdığımın fərqindəyəmsə və bunu öz iradəmlə edirəmsə, onda bunu məsuliyyətsiz hərəkət adlandırmaq olmaz. Bunun əxlaqlı və ya əxlaqsız olmasından olmasından danışmaq olar, amma məsuliyyətsiz olduğunu demək düzgün deyil.
    

Etiraflarım (Haqverdi etiraf eləməz!)

 

         Bu dalğanın mənə gəlib çatması maraqlıdır. Artıq özümü önəmli bir bloqqer hesab edə bilərəm :D

        Ən əsas onu etiraf edim ki, bu bloqda yazdığım müddətdə çox fərqli psixologiyalarda və fərqli inanış və maraqlarda olmuşam. Bu gün "vəhşi" günlərimdən biridir.

       
        Diqqqət: Aşağıdakı yazının hamısı Haqverdi-yə aiddir: 

        Mənə Cyclothymia diaqnozu qoyulmuşdu bir ara. Manik depresivəm ay kişi. Ehtiyatlı olun :D

        Nifrət etməyin zəiflik olduğunu düşünürəm, özümü nifrət edərkən tutsam baş qoşmuram, keçib gedir.

        Qısqanclıq və dinə inanmaq da eləcə.

        İdola sahib olmaq da zəiflikdir.

        Heç zaman intihar etməyəcək bir insanam.

        Məni bloqa həvəsləndirən bloqqerlərin 90%-i türk blogspot-unda yazan qadın bloqqerlər olub. Bəzən məna verməyə çalışıram, alınmır :D

        Həyatım boyu bir neçə dəfə içki və siqareti yoxlamışam. Bəlkə nə isə bir xeyir gələr deyə sevməyə çalışmışam, olmayıb :D İnternet, kofe və metal daha yaxşı təsir edir.

        Həmişə adətən hadisələrə məna verməkdə çətinlik çəkmişəm. Məsələn babam rəhmətə gedəndə, bacım ağlamışdı, mən isə mal kimi baxırdım. Universitetə girdim, yenə anlaya bilmirdim.

        Black metalı adətən sevməmişəm, yüngüldür. Blast beat-dən iyrənirəm.

        Gitarada hələ heç nə öyrənə bilməmişəm. Öz musiqimi yaratmaq istəyirəm, yarıda qalıram, alındıra bilmirəm.



        Mən topu bizim pornoqrafik Poladzadə-yə atmaq fikrindəydim amma görünmür bu aralar...

    

Psixoanalizdə müdafiə mexanizmləri

Müdafiə Mexanizmləri

İnsan böyüdükcə onun qarşısına müəyyən çətinliklər çıxır ki orqanizm hər zaman bu çətinliklərə qarşı özünü müdafiəyəyə ehtiyac duyur. Eqo bu orqanizmin məhv olmaması üçün bu müdafiə mexanizmlərini yaradır.  Bu mexanizm insanın inkişafında böyük rolu vardır. Aşağıda ən çox istifadə olunana müdafiə mexanizmlərinə baxaq:

Sıxma (Repression) – Müəyyən istəklər var ki id tərəfindən eqoya təlkin olunur və realizə olunmasını gözləyir. Amma bu istəklər supereqo tərəfindən tamailə rədd olunur və realizəsinin qarşısı alınır. Belə olan təqdirdə bu istək və arzular sıxışdırılaraq beyin altına atılır. Sorakı mərhələlərdə isə bu yenidən ön beyinə qalxıbyenidən realizə olunmaq istəyə bilər.

İnkar (Denial) – supereqo tərəfindən bəzi istək və arzular beyinaltına atılmaqla yanaşı onun var olduğu inkar edilir. Keçmişdə yaşanan çox supereqo tərəfindən çox utancverici hal kimi dəyərləndirilən hadisə şüuraltına atılmaqla yanaşı belə bir hadisənin olduğu inkar edilir və unudulur.

Əks etdirmə (Projection) – hər hansı bir halın özündə deyildə ətrafdan gəldiyini zənn etməkdir. Eqo belə etməklə öz üzərindən “günah” hissini sanki atmış olur və rahatlayır.

Kompensasiya (Compensation) – hər hansı bir qüsura görə orqanizm həddindən çox çalışır və bunu bərpa etmək və ya bunu başqasıyla kompensasiya etmək istəyir. Əsasən fiziki qüsuru olan şəxslərin hər hansı bir sahədə inanılmaz bir qələbə çalması və ya müvəffəqiyyətli olması kimi halları buna misal görsətmək olar.

Ucaltmaq (Sublimation) – supereqo tərəfindən qəbul olmayan müəyyən arzu və istəklər müəyyən bir vaxtdan sonra formasını dəyişdirərək qabul olna bilən bir şəkilə çevrilir. Uşaqlıqdan qırmaq və dağıtmaq meyilli bir uşaq artıq böyüdükdən sonra bomba mütəxəssisi olaraq bu istəyini həyata keçirə bilir və supereqo və cəmiyyət tərəfindən də qəbul olunur.

Yer dəyişdirmə (Displacement) – supereqo tərəfindən qəbul olunmayan hər hansı bir hiss sadəcə istiqamətini dəyişdirərək realizə oluna bilir. Məsələn müdirə hirslənib heyfini evdəkilərdən çıxmaq.

Qarşıçıxmaq (Reaction) – qəbul olunmayan hisslərə qarşı insan özündə müəyyən davranışlar yaradır ki bu davranışlar tamailə o istəklərə zidd olur və həmin istəkləri sıxışdırır. Məsələn həddindən artıq qəzəbli olan birisi buna qarşı çox nəzakətli davranaraq bunun qarşısını ala bilər.

Düzəltmə (Undoing) – cəmiyyət tərəfindən qəbul olunmayan hər hansı bir hərəkətin düzədilməsidir. Bura dua edərək bağışlanmasını isətəmək kimi hisslərdə aiddir. Eqo belə etdikdə özünü rahatlayır.

Asetizim – müəyyən hislər xüsusilə cinsi hislər gənclərdə ifrat dərəcəyə çatdıqda özlərində buna qarşı bir müdafiə mexanizmi qururlar və bütün həzz verici şeylərdən uzaq durmaqla bunun qarşısını alacaqlarını düşünürlər. Belə gənclər təriqət ovçular tərəfindən ən tez ovlanan gənclər olur.

Fantaziya – eqo relada həyata keçirə bilməyəcəyi şeyləri fantaziya qurmaqla həyata keçirməyə çalışır. Yuxularda bu müdafiə mexanizminə aiddir.

Göründüyü kimi müdafiə mexanizmləri ego tərəfindən yaradılır və idlə supereqo qarşıdurmasında ortaq bir nəticəyə gəlmək üçün və özünü rahatlatmaq üçün istifadə edilir. Bu orqanizmin inkişafına və özünü müəyyən hisslərdən daha yaxşı müdafiə etməsinə kömək edir.

             Mənbə 
     

Cem Yılmazdan sitatlar

"Filmlerde çok küfür oluyor". Bende bir-iki filmde oldu, fazla değil. Hep de şansıma, argo konuşan, bazen küfürlü konuşan tipleri canlandırdım. Aslında bu bir tepkiydi belki de. Çünki yani bizim sinemamızda pek öyle karakterler olmadığı için, öyle olsun diye istediğimden kaynaklanan bir şeydi.

Yani, tepkinin böyle olmasını tabi anlamak çok güç. Çünki aslında tanıdık adamları görmesinden çoğu kimse de memnun oluyor, yani tanıdık tipleri görüyorsun perdede, canlı karakterler görüyor. Ama çoğu kimse böyle düşünmüyor. Çoğu kimse alışık değil, hemen reaksiyon gösteriyor, sevmesi gerekirken.

Ben bir taksiciyi oynasam taksici gibi konuşuyor, onun gibi giyiniyor olmam öngörülmezmi, öyle değilmidir? Benim Vizontelede canlandırdığım adam pis dolandırıcı bir adamdı, kılığı-kıyafeti öyleydi, dili de öyleydi. Alışmamışız tabi, bizim eski filmlerimizde pek böyle bir dil yok ya. Halbuki o daha sakıncalı bir şey. Adam mesela eroin kaçakçısını canlandırıyor, türk filmlerini hatırla, eski, adam o kadar düzgün bir türkçeyle konuşuyor ki, sanırsın Türk Dil Kurumu eroin kaçırıyor.

Alkışa ben hiç alışmadım yıllardır. "Bravo!" Ne bravosu? Her şey bilete dahil diyorum ya. Her işini yapanı alkışlıyormuş gibi beni alkışlaman benim zoruma gidiyor. Hani, bakkala girdin, "bir kısa Camel, ver bakiyim, aa verdi, bravo!"  falan, varmı böyle bir şey? Böyle birşey yok ki? Benhetton'dan kazak alıyor, alkışlıyor: " Mmm, vücudumu sardı". Böyle bir şey yok.

"Gözlem yapıyoruz" demişler ve bu insanların diline dolanmıştır. Her kes bu işi elle tutulur bir hale getirmek ve evcilleştirmek istiyor, bu işi tüketen kimseler.

"Biliyorum ben bu işi" gibisinden. "Gözlemden ağabey". 
"Hep gözlem yapıyorlar şekerim, çok gözleme dayalı".
Ne gözlemi? Ne gözleminden bahsediyorsun? Sanki ben devamlı gözlem evinde böyle Kandilli'de ... Gözlem amatörün işidir. Amatör adam bakar, dur şuraya bakayım da, ordan espri çıkarayım. Mizahçı adam, gerçek mizahçı gören adamdır zaten, bakan adam değildir, bakmaya gerek yok görmek için. Bir şey ordaysa ordadır.  Ben biliyorum şimdi o abla orda oturuyor. Ayrıca bakmaya gerek varmı? Bakmayınca da orda. Buyrun, orda. Mizahçının durumu budur birazcık da.

İşine saygınlık, yapıştırma ama, yalandan bir saygınlık kazandırmak için "günlük hayatı gözlemleyerek bu noktaya vardım sevgili izleyenler". Bu, ne ki bu? Birincil görevini yapmıyorsun bir kere, güldürmüyorsun bir kere. Onu yapmadıktan sonra ne anlatıyorsun bana? Ben şimdi burda türlü maskaralık yaptıktan sonra, ki bundan haz alıyorum, bunu yaptıktan sonra şimdi burda gözlüğümü takıp "Ne o, güldünüz değil mi? Evet, kah güldük, kah eğlendik..." Bu ne bu? Bu, ne bu? Bu ne? Bunu yapıyorlar. "Memlekette olumsuzluklar var, ve işte biz bunları işaret ederek"... Ne işaret ediyorsun? "Mizahçı kötülükleri işaret eden adamdır"... Memleketi bok ediyorlar, sonra diyorlar ki, "biz mizahçıya malzeme olsun diye yaptık". Sen burayı güllük-gülüstanlık yap, ben gülünücek şey bulurum, telaşlanma.

Ve yani, işaret etmek neyin çözümüdür ki? "Bakın ne kötülükler oluyor, bakın, bakın, bakın"... "O sırada ben de küpümü doldurayım." Olurmu böyle saçmalık?!
   
"Kıçımdan uyduruyorum" kaba bir şey, değil mi? Ama doğru, dürüst bir şey. Nerden biliyim ben nerden buluyorum espriyi? Ben böyle duruyorum, espri geliyor. Ben mi dedim gel burda uyu diye? Kendi geldi uyuyor, e, bitti.
Dolayısıyla benim yaptığım şey dallandırılıp-budaklandırılıp, yaptığımın bir de üzerine konuşulacak bir şey değil. "Şöyle yapıyorum, böyle yapıyorum".  Hayır, yap, konuş, anlat, budur önemli olan. Karikatür çiziyorsan da altına imzanı atarsın, senin dünyandır o.
   

    

George Carlin

Dil, adətən həqiqəti gizlətmək üçün bir vasitədir.

Heç fikir vermisinizmi, sizdən yavaş sürən hər kəs idiot, sizdən sürətli hər kəs manyakdır?

Hər lağlağıçı insanın içində xəyal qırıqlığına düçar olmuş bir idealist vardır.

Heç kim təna bir yerin necə olduğunu bilə bilməz.

Başqalarının fikirlərini önəmsəmədiyini deyənlər adətən başqalarını buna inandırmaq üçün sino gedənlərdir.

Santa Klaus ona görə belə şəndir ki, bütün "pis qız"ların harda yaşadığını bilir.

Öz-özümə danışmağımın səbəbi budur ki, cavablarını qəbul etdiyim tək insanın özüməm.

Soft rock musiqisi rock deyil. O heç musiqi də deyil. O sadəcə soft-dur.

Kimsə tanınmamış qəhrəman olaraq adlandırıldığı andan etibarən artıq o elə deyil.

Heç fikir vermisinizmi, uşaq aldırmağa qarşı olan qadınlar elə sizin əlaqədə olmaq istəməyəcəyiniz qadınlardır? Təbiətdə belə bir tarazlıq var.

Deməli mən deyirəm ki, "Yaşa və yaşat." Bu mənim mottomdur. "Yaşa və yaşat." Buna uyğunlaşa bilməyən hər kəsi çıxardın çölə və vurun o əclafı. Sadə bir fəlsəfədir. Amma bizim ailədə həmişə işləyib.

Amerikada, hər kəs prezident ola bilər. Problem də elə bundadır.

Mülkiyyət oğurluqdur. Heç kim heç nəyə "sahib olmur". Siz öldükdə hər şey öz yerində qalır.


Əgər udursansa bu heç vaxt sadəcə bir oyun deyil.

Ortalama bir insanın nə qədər axmaq olduğunu düşünün. Və təsəvvür edin ki insanların yarısı bundan da axmaqdır.

Mənim hobbim yoxdur, hobbilər pul aparır. Maraqlar isə tamamilə pulsuzdur.

Bilirsiz mən bu ölkədə iqtisadi və sosial sinifləri necə tərif edirəm? Yuxarı sinif pulun hamısını əlində saxlayır, heç vergi vermir. Orta sinif bütün vergiləri verir, işin hamısını görür. Kasıblar isə... sadəcə orta sinifi qorxutmaq üçün var. Onların bu işlərdə işləməsini təmin etmək üçün.

Amma bilirsinizmi, bu uşaq aldırma  debatına qulaq asdıqca, "həyatın müqəddəsliyi" ifadəsini daha çox eşidəcəksiniz. "Həyatın müqəddəsliyi". Buna inanırsınız? Şəxsən, məncə bu dəstə zibildir. Həyat müqəddəsdir? Bunu kim dedi? Tanrı? Əgər tarix oxuyursansa, onda görəcəksən ki, ölümün ən böyük səbəblərindən biri elə tanrıdır. Belə də olub minlərcə il ərzində. Hindular, müsəlmanlar, yəhudilər, xristianlar - hamısı bir-birini öldürməyə çalışır, çünk tanrıları onlara deyib ki bu yaxşı fikirdir. Tanrının qılıncı, vətənin qanı, intiqam mənimdir. Milyonlarla ölü əclaf. Milyonlarla ölü əclaf, çünki onlar Tanrı sualına səhv cavabı veriblər. "Tanrıya inanırsan?" "Yox". Bum! Ölü. "Tanrıya inanırsan?" "Hə". "Mənim tanrıma inanırsan?" "Yox". Bum! Ölü. "Mənim tanrımın səninkindən daha böyük çükü var!"

Nektophilia haqqında ən yaxşı şey nədir, bilirsiniz? Çiçək gətirmək ehtiyacı yoxdur. Hə... çiçəklər onsuzda orda olacaq.

Və dəxli yoxdur hansı problemlərlə üzləşir insanlar, bu təbii və ya insan əli ilə yaranmış olsun, mən həmişə daha pisə getməyimi ümid edirəm. Siz də etmirsizmi? Etmirsizmi? Sizin də içinizdə elə bir hissə yoxdurmu ki, gizlicə hər şeyin daha pisə getməyini ümid edir? Televizorda bir yanğın görəndə, yayılmasını ümid etmirsinizmi? Tamamilə kontroldan çıxmağını və 6 ölkə yandırmağını ümid etmirsizmi? Yanğınsöndürəni dəstəkləmirsiniz, elə deyilmi? Yəni mən istəmirəm onların zərər görməsini, amma mənim alovumu da söndürməsinlər. O mənim alovumdur - o təbiətdir, özünü göstərir və əylənir. Mən alovları xoşlayıram.

Şəxsən, iş hüquqlara gələndə, məncə bu ikisindən biri doğrudur. Ya sərhədsiz hüquqlarımız var, ya da heç bir hüququmuz yoxdur. Şəxsən mən birinciyə meyl edirəm, məsələn mən fikirləşirəm ki mənim istədiyim hər şeyi eləməyə haqqım var, AMMA! Amma əgər mən sizin xoşunuza gəlməyən nəsə etsəm məncə sizin məni öldürməyə haqqınız da var. Bundan adələtli müqavilə harda var? Beləcə gələn dəfə hansısa peysər sizə "mənim öz fikrimi deməyə hüququm var" deyəndə, "Hə? elə? Mənim də öz fikrimə hüququm var və mənim fikrim sənin fikrinə hüququn olmadığıdır." deyib güllələyin əclafı və çıxıb gedin.

Həyatı saf əyləncə yox, başqa bir şey olaraq görənlər "söhbəti tuta bilməyiblər".

Ayaqqabılarım yox idi və buna çox üzülürdüm, ayaqları olmayan biri ilə rastlaşana qədər. Onun ayaqqabılarını götürdüm. İndi yaxşı hiss edirəm.

 
     

Steve Jobs və Metal metodu

         "Hər gününü son günün kimi yaşa, bir gün haqlı çıxacaqsan" deyirdi Steve Jobs, deyə-deyə də getdi rəhmətlik. Amma mən onun metodunu tətbiq eləyə bilmirdim çox vaxt. Çünki ölüm ən böyük qorxumuzdur çoxumuzun, qorxudan onun yaxınına belə getməyə qorxuruq.

     Ona görə birinci ölüm ilə üzləşmək lazımdır.

     Burada sizə mənim də istifadə etdiyim bir metoddan söz açmaq istəyirəm: Metal terapiyası.
Metal terapiyası Metal musiqi vasitəsilə ölüm qorxunuza qalib gəlməyinizi təmin edəcək. Bunu isə sərtliyi ilə, və ən əsası death metal və onun digər subjanrlarındakı ölüm və cəsəd görüntüləri ilə, həddindən artıq "çirkli", sərt musiqi ilə edəcək.

     Beləliklə bundan sonra Steve Jobs-un metodundan istifadə edib həyatınızı yoluna qoya biləcəksiniz.

     Özünüzə yaxşı baxın, digərlərinə yaxşıdan bir az zəif.

     (Zarafatsız, birdən-birə qocalıbmış)

       

Okan Bayülgen'le Kısa Bir Söyleşi

 
    - İsim seçmeniz gerekse hangi ismi seçerdiniz?

- İsim seçmezdim herhalde. Prince-i severim, Prince gibi yapardım herhalde. Yani bir sembol filan kullanırdım. İsim çünkü bir süre sonra ifade etmiyor insanı. Semboller daha güzel.

- En sevdiğiniz kelime?

- "Kızım". Yani "kızım" demeyi seviyorum. Yani, karıma da "kızım" diyorum bazen. Yani - "kızım"... Çokmu babayım acaba, bilmiyorum.

- En nefret ettiğiniz kelime?

- Dürüstlüğüm...En çok dürüst bir insan olduğum için üzülüyorum. Yani, O kadar iyiyim ki...

- Ne sizi heyecanlandırır?

- Seks.

- Heyecanınızı ne öldürür?

- Seks.

- Türkiye'de yaşamanın en zorlayıcı yanı nedir?

- Nereye ait olduğunu bilememek.

- Türkiye'de yaşamanın en keyifli yanı nedir?

- Aa, insanlar. İnsanlar, en güzel tarafı o. Hep onlar için buradayız. "O", "şu", ya da "bu" Türkiye'de yaşadığı için buradayız. O insanlar ölüp giderse, ya da memleketi terk ederse, artık burda olmak istemeyiz.

- Peki hangi mesleği yapmak istemezdiniz?

- Televizyon.

- Okan Bayülgen olmasaydınız, kim olurdunuz?

- Okan Bayülgen.

- Nerede yaşamak isteriniz?

-  Daha güzel bir şehirde. Daha, mutlu bir şehirde. Yollarında rahatlıkla yürüyebildiğim, insanlarla selamlaştığım, tanıdık yüzler, aşina insanlarla muhabbetler edebildiğim, insanların bir-birlerini öldürmeğe, soymaya çalışmadığı bir şehirde yaşamak isterdim. Ama, öyle bir şehir yok galiba. Ama şehirde. Yani bir köy, denizkeranı falan değil. Şehir.

- Size en fazla keyif veren kötü huyunuz hangisi?

- Sigara. Ama, TBMM-in "Küçükleri ve gençleri tütün mamulleri zararlarından koruma" yasası uyarınca, sigara dememem gerekiyor.

- Peki, kahramanınız kim?

- Aslında... "Mister No". Fakat, söylemeye utanıyorum.

- Sizi en çok etkileyen roman, ya da film kahramanı hangisidir?

- Andre Gide-in kayıp kısa romanları arasında sayılan "İsabel"de genç bir oğlan vardır. Bir az böyle kırıtık bir şey. Bir aşkın derdine düşer. O bir ara benle konuştu, romanı okurken. Yani, bir paragraf sadece, benle konuştu. Ama o sayfaya gelip o paragrafı okuduğumda hep benle konuşuyor da çocuğun ismini hatırlayamıyorum.

- Hayat felsefenizi hangi slogan özetler?

- Galiba, varoluşçuluğa inanıyorum. Yani, insanın kendini seçtiğine, kendini yaptığına, kendini inşa ettiğine. Nasıl şehirleri inşa  edebiliyorsa kendini de inşa ediyor. İnsan, aslında bir yapı. O yapıyı... Kendi kurduğu bir yapı aslında.

- Peki mutluluk rüyanız nedir?

- Galiba, kızım ve eşimle beraber, şu anda oturduğumuz evde bir azdan yiyeceğimiz yemek. Yani sofranın başına geçmek, ve onlarla beraber olmak.

- Sizce mutsuzluğun tanımı?

- Başkaları.

- Tek bir dilek şansınız olsaydı eğer, ne dilerdiniz?

- Hiç ölmemek.

- Nasıl ölmek isterdiniz?

- Sevişirken.

- Öldüğünüzde arkanızda sizi tanımlayacak tek bir nesne bırakmak isteseniz, bu ne olur?

- Bilmem, masada unutduğum bir çakmak olabilir. Ya da, bir kapı anahtarı. Ya da, bilmem, içilmemiş bir sigara. Gidilmemiş bir oyunun bileti filan.

- Şu anki ruh haliniz nasıl?

- Sıkılıyorum.

         Müsahibənin videosu

80. Hava gazı: İnsanları delirtmek

         Hava gazı terimi, adını 1944 yapımı, ana karakterin delirdiğine ikna edildiği Gaslight filminden alır: Charles Boyer, evdeki gaz lambalarını kurcalar ve evdeki diğer lambaların hafif loş olmasını sağlar; Ingrid Bergman bu durumu farketdiğinde, Boyer ona hayal gördüğünü söyler. Yüzlerce film, aynı psikolojik teknikleri kullanır: What Lies Beneath isimli filmde? Harrison Ford, Michelle Pfeiffer'ı, aklını kaybetdiğine ikna eder. Amelie filminde Audrey Tautou, kendi marketini yakan, garip ve genç bir kadını canlandırır. 

Kurbanınızın algısını mahvedip onu paranoyak yapmanın 10 yolu var.

         1.    İncitici şeyler söyleyin ve onları ağlatın. Sonra, özür dilemek yerine, depresyon, ruh hali değişkenlikleri ve düşük özsaygı için tedaviler önermeye başlayın.

         2.    Terliğinin bir tekini alıp yerine aynısından, sadece iki numara küçük bir terlik koyun. Aynı şeyi giysileriyle de yapın, böylece kilo problemi olduklarını düşünsünler. Şapkalarını değiştirin, beyinlerinin büyüdüğünü sansınlar.

         3.    Evdeki tüm ampülleri, daha loş olanlarıyla değiştirin; az ışık, depresyonu körükler.
         4.    Küçük kişisel eşyaların yerlerini değiştirin; böylece kurbanınız farketmez, ama bilinçaltında bir şeylerin tuhaf gitdiğini anlar.

         5.    Bir eşylasını alın ve onlar bulmak için bir saat boşa zaman harcadıktan sonra, başka bir yere koyun.
         6.    Her gece, arabalarının benzin deposuna bir miktar benzin ekleyin.

         7.    Onlar tatildeyken, iş e-postalarına, pornografik görüntüler yollayın. Onların yokluğunda, e-postaları başkaları tarafından açılacak ve itibarları zedelenecektir.

         8.    Kurbanınız bir iş arkadaşınızsa, üretkenliklerini bitirin. Örneğin bir fabrikada çalışıyorsanız, makinenin ayarını değiştirin; ofiste önemli bir toplantı ya da sunum öncesi, önemli belgeleri çalın (imla hataları ekleyerek Powerpoint sunumunu mahvedin).

         9.    Mobilyaların yerini değiştirin ve kurbanınıza zaten öyle olduklarını söyleyin.
         10.    Kurbanınızda bir itaat duygusu geliştirin; her zaman önemli talepler yükleyin ve direndiklerinde, bunun onların düşük özsaygılarıyla ilgili olduğuna inanmalarını sağlayın.


         "Yasak Bilgi - Herkesin Bilmemesi Gereken Şeyler" adlı kitabdan götürülmüşdür.
    
       

Equilibrium

          Filmdə gələcək zamanda, üçüncü dünya müharibəsindən sonrakı vaxtlar təsəvvür olunur. Belə ki hər cürə incəsənət, gözəl olan hər şey qadağan olunub, kitab oxumaq, musiqi, rəsm. Səbəb insanların duyğularına qapılaraq müharibələr başlatmalarıdır. Bu tip şeylərdən istifadə eləyənləri isə tapıb məhv eləyirlər. Hətta ev heyvanları belə saxlamaq olmaz, onları sadəcə öldürürlər. Baş qəhrəmanımız isə həmin bu məhv eləyənlərin ən yaxşılarından biridir. Və onun öz arvadı da qanunu tapdalayanlardan biri olub və həbs olunub. Film baş qəhrəmanımızın dəyişimini və nəticədə baş verənləri göstərir. Bu film haqqında qısa məlumat idi, indi keçək təəssüratıma.

         İnsanın içindəki incəsənətə, gözəl olana qarşı olan istək hər zaman var olacaq. İndi hər tərəfdə bu gözəlliklərin ticariləşdirildiyi bir dünyada bu maraqlı gəlir insana. Gündə tonlarca musiqi qəbul edirik, hər tərəfdə, televizorda, küçədə plakatlarda, reklamlarda nə qədər görsəllik dolur beynimizə. Heç bir problemimiz ola bilməz yəni gözəllik, incəsənət işləri ilə. Çox olduğu üçün bizə elə gəlir ki olmasa da olar. Amma olmasa elə axtaracağıq ki. Amma filmdəki kimi qadağan olunsa bizim ona qarşı hissiyatımız da kəskinləşəcək. Necə ki bir neçə gün ac qalan adamın yeməkdən hədsiz zövq alması kimi. Bu film intellektualların adi insanları kitaba maraqlandırmağa çalışdıqları bu dövrdə maraqlıdır. Filmdəki kimi bir dövr yaşansa kitab əldən-ələ qaçaq mal kimi satılan bir şey olacaq. Əlbəttə bu qədər məlumatın, qarmaqarışıqlığın içində insanlar kitaba meyl etməməlidirlər. Oynamağın bəzən yüngüllük sayıldığı, mahnı oxumağa çox vaxt utandığımız bir dünyada bu film bunlar üçün sino gedəcəyimiz zamanı göstərdiyinə görə əlamətdardır.

Dəlilər

         İncəsənət dəlilikdir, dəli olmaq isə incəsənətdir.
         ...Ədəbiyyat var olan bir gerçəyin təcəssümüdürsə rədd edirəm tamamilə. Məsələn bir yazar bir dolu qaydanın keşikçiliyiylə məşğul olursa ya da bir psixoloq bir dəlinin nədən dəli olduğunu düşünürsə əslində eyni yolun qarşısında gedir. Dəyişən bir şey olurmu, nəticə dəyişirmi? Xeyr! Yazmaq istəyən yazar yenə hiss edir və yazır, dəli olan isə yenə dəli olur.
         ...Anlatmaq həmişə anlaşılmaq deyil. Məsələn bir sürrealist rəssam ya da şair, toxunarkən qələmə ya boyaya, sənə anlatmaqmı istədi dərdini? İstəmədi. Bəs anlattımı kəlamını? Anlatdı. Bəs, sən anladınmı? Xeyr!
         ...Bütün məsələ bundan ibarətdir. İncəsənəti konkret qəliblərə salmaq, ifadəni ya da fırçanı sərhədləşdirmək dəli olmağı əngəlləməkdir. Bir incəsənət adamı dəli olmasa nə bir yeni əsər ortaya çıxar nə də yeni bir ritual.

         müəllif: Ensar Erensayın

        Bu gün sizə öz tanıdığım dəlilərdən danışacam.

        Bu insanı mən ilk dəfə görəndə çox əcaib gəlmişdi. O səs tonu, uzanıb gedən cümlələri, hərəkətləri, mimikası filan. O olmasaydı belə mahnıları heç kim yarada bilməzdi.

        Klipə axıra qədər baxın, xüsusilə ən sonuna. Bu klipi görəndə mən mənasız bir iyrənclikdən ibarət olduğunu düşünmüşdüm. Amma indi bu  mahnını sevirəm və klip də mənə mənasız gəlmir. Üstəlik əvvəlki kimi narahat da eləmir. Ağıllıların dəlilərdən zəif cəhəti budur, onları bu narahat eləyir, qaçmağa çalışırlar belə şeylərdən. Bəlkə də ölümdən qaçırlar deyə, görməzdən gəlmək istəyirlər.


        Üçüncü olaraq bir filmdən danışmaq istəyirəm. Həmin film haqqında burdan oxuyun:

        Günümüzün seriallarındakı öpüşmə və sevişmə səhnələrinin xalqın əxlaqına təsirlərdən danışan (dayaz) dartışmaları hamınız eşitmisiniz yəqin... Biz 2010-cu ildə hələ də bu dartışmalardan nəsə gözləyərkən 1983-cü ildə mahir rejissor Deyvid Kronenberq tərəfindən çəkilmiş olan "Videodrome" media(kütləvi informasiya vasitələri) və fərd arasındakı bu əlaqəyə çoxdan son nöqtəni qoymuşdu. Fərdin var olmasından etibarən içində olan cinsəllik və zorakılıq meyllərinin, media təlqini ilə üzə çıxmasından danışır "Videodrome". Hər bir fərdin başqa bir fərdi öldürməkdən, sevişərkən əzab çəkməkdən və əzab verməkdən zövq alan bir tərəfi var ancaq bu istəklərini ortaya çıxmayacaq formada gizlədir.

        Beləcə "Videodrome" insanoğlunun bu tərəfini tapır və onu sərbəst buraxır.

        Filmin baş qəhrəmanı Ceyms Vuds tərəfindən ifa olunan Maks Ren adlı bir kanal sahibidir və reytinqləri artıqmaq üçün yeni bir proqram formatı axtarır. Və bir gün qarışan bir siqnal ilə Videodrom-u tapır. Videodrom içində işkəncə, zorlama və cinayət görüntüləri olan bir verilişdir. Bu proqramı izləyən Maks vaxt keçdikcə dəyişməyə başlayır. Məsələn Debra Herinin ifa etdiyi ruhunu Videodromdan əvvəl də sərbəst buraxmış olan Niki Brend ilə sevişməsində indi yalnız duyğusal bir həz deyil, eyni zamanda əzab duyğusunu da arzulamağa başlayır. Və yavaş-yavaş yalnızca öldürmək, əzab çəkmək və əzab verməkdən zövq alan vəziyyətə gəlir.  Ancaq əsl həzzə çatmaq üçün lazım olan son şey isə içində olduğu bədəndən ayrılmaqdır və bunu eləməyin tək yolu öz həyatına son verməsidir.

        Vəhşi duyğuları pərdələnmiş olan fərdin medianın gücü ilə necə bir insana çevriləbiləcəyini göstərir bizə "Videodrome". Brayn Oblivionun bu sözləri bu günümüzə işıq tutmaqda və Deyvid Kronenberqin dühasını bizə göstərməkdədir:

        "Bir gün gələcək (mediada) heç bir insan öz adından istifadə etməyəcək, hər kəsin bir niki(ləqəbi) olacaq."

        Eynilə internet dünyasında istifadə elədiyimiz adlar kimi.

        Videodrom halüsinasiyalar sayəsində insan beynini kontrol edən və ona baxmağın yemək yemək, su içmək, tuvaletə getmək kimi məcburi bir ehtiyac halına gəlməsini təmin etmək üçün insan beyninə yerləşən bir urdur.

        Və hər zaman bizi azad etməlidir.

        Mənbə: insanat.blogspot.com

Məşğuliyyətlər

         Bu mahnıyla oxumaq məsləhətdi: Agalloch - Limbs

         Bir az əvvəl "Pay it forward" filminə baxdım. Və baxarkən əlimdə boş qutuları dayanmadan kəsib doğrayırdım. Yadıma düşür ki əvvəl belə məşğuliyyətlərim var idi (nə bilim, taxtada oyma eləyirdim, rəsm çəkirdim filan), elə məşğuliyyətlər ki zaman sonsuza uzansa da mən o məşğuliyyətdən bezməzdim. İlk dəfə oymanı bir yerdə görmüşdüm və həqiqətən sehrlənmişdim eləbil. Həqiqətən sehrlənmişdim amma. İndi neçəmiz həqiqi sehrlənməni yaşayırıq?, "Inception"da da deyildiyi kimi "həqiqi sehrlənmənin gücü"nü hiss edirik ki, bilmirəm.

         Məşğuliyyətlər dəyişdi zaman keçdikcə. İndi məsələn heç yoxdu demək olar. İndi özümdən çox uzaqdayam. Mən heç özümü sözlə ifadə eləyə bilən bir insan deyildim. Musiqi aləti çalmaq da mənim stilim deyildi. Amma indi hər ikisini eləyirəm. Əvvəl sadəcə iki taxta parçasını birləşdirməklə özümü ifadə eləyə bilirdim. Həmin anlarda özümü kainatla bütünləşmiş hiss eləyirdim. Həm də çox kədərli, və heç nə haqqında ağlında sual olmayan, hər şeyi bilirmiş kimi, allah kimi də demək olar...

         Artıq yaza bilmirəm, fikrimi çox qısa müddət cəmləyə bilirəm, ona görə bu yazını da gərək saxlayım. Mən bu yazını mahnı səsində yazdım, ona görə mahnını da paylaşıram. Bilmirəm yazını oxuyanda mənim keçirdiyim hisləri siz də keçirəcəksizmi.

Uşaq olmaq

Əvvəllər hamımız uşaq idik. Sonradan isə çoxumuz korlandıq, uşaqlığımızı itirdik. Yalnız bəzilərimiz uşaq olaraq qaldı.

Uşaqlar adətən belə olurlar: enerji dolu, komplekssiz,  açıqfikirli. İnsanların üzlərinə baxıram, hər an nəsə xeyir güdməkdə olduqları görünür, üz ifadələri saxtadı, gözləri solğun, enerjisizdi.

Burdan sosial mesaj vermək istəmirəm amma həqiqətən düşünürəm ki biz uşaqlığımızı itirməməliyik. Böyümək nəyə lazımdı ki? Sizin böyümək dediyiniz şey bizi duyğusuz məxluqlara çevirir axı. İnsan duyğu olmayandan sonra yaşamasın... Siz artıq oyun oynayıb doyunca əylənmə qabiliyyətimizi itirməyimizə böyümək deyirsiniz. Siz, nə bilim, başqalarınının nə düşündüyünü fikirləşib özümüzə sərhədlər qoymağımıza böyümək deyirsiniz. Nəticədə kompleksli, qorxu ilə hərəkət edən, saxta, bir sözlə taxta insanlar yaradırsınız. "Siz"in üstünə çox getdim deyəsən. (Bu "siz" ki var, bir təsəvvürdür ki biz onun üstünə qışrırıb günahlandıra bilirik, o bizə heç vaxt cavab verə bilmir.)

Amma yəni ümumiyyətlə demək istədiyim son günlər özümün duyğusuz bir zombiyə çevrildiyimi müşahidə eləmişdim ki, onda gördüm ki məndən başqa belə olanlar dolu imiş ki... Mən də belə duyğu dolu bir yazı yazmaq istəməzdim amma, neynəyim, bəzən çox xəyalpərəst oluram.